Remproblemen
Oud rubber en DOT 5, een slechte combinatie.
Toen ik mijn 24BT kocht,remde hij heel behoorlijk, maar natte plekken onder de auto wezen uit dat (ook) het remsysteem op meerder plekken behoorlijk lekte. De binnenkant van de wielen sprak boekdelen (foto).Bij de restauratie van mijn 24BT werden alle remleidingen en alle rubber delen van het remsysteem vervangen. Na de restauratie remde de auto goed en lekte hij geen remvloeistof meer.
Maar…., de remproblemen moesten nog komen. In dit verhaal ga ik in op die problemen en de oorzaken daarvan.
Mijn verhaal begint bij de restauratie van de hoofdremcilinder. Zo’n ding is niet zo ingewikkeld en is gemakkelijk uit te bouwen en te demonteren. De hoofdremcilinder lag dus snel in onderdelen op mijn werkbank.
Naast elkaar ziet u hieronder, de hydraulische remschakelaar, het verdeelstuk, de voetklep, de veer, de plunjer met de secundaire zuiger en nog een stukje van de pen waarmee de plunjer wordt bediend.
De ervaren monteur mist direct dat het primaire remcupje, dat bij de rode stip zou moeten liggen en dat ontbreekt, dat is mijn fout ik vergat het zuigertje er bij te leggen.
Zowel de primaire als de secundaire zuiger hadden kennelijk een lang en zwaar leven achter de rug. Op de foto´s hieronder ziet u hoe gehavend en verfrommeld ik ze aantrof.
Gelukkig zijn deze onderdelen gewoon in ons magazijn aanwezig en daar de rest van de remcilinder er goed uit zag, was er geen wolkje aan de lucht.
Of toch? Er klopte iets niet, mijn 24BT heeft vier schijfremmen én er zat een voetklep in de hoofdremcilinder! Dat hoort niet, sterker nog een voetklep in combinatie met schijfremmen moet wel leiden tot slepende remmen! De enige verklaring die ik kan bedenken voor het feit dat de remmen na aankoop niet aan liepen, is dat de remdruk als gevolg van de uitbundige lekkages toch wel wegviel! Zo werd dan wel weer voorkomen dat lucht het remsysteem zou binnendringen.
Bij het weer opbouwen van de hoofdremcilinder kwamen er twee nieuwe zuigertjes in en liet ik, geheel volgens het
boekje, de voetklep weg.
Ondertussen had ik voor DOT 5 remvloeistof gekozen vanwege het feit dat deze vloeistof geen water aantrekt en dat zo roestvorming in het systeem voorkomen wordt. Ik vulde het systeem met die vloeistof, het ontluchtten verliep voorspoedig en zo was alles weer in orde, dacht ik. De APK na de restauratie wees niet anders uit en ik ging rijden.
Aanvankelijk gaven de remmen geen problemen maar na enkele maanden leek het wel of de remmen bleven slepen. Het probleem werd niet minder maar het verergerde. Onderzoek wees uit niet de remmen van één wiel, maar die van alle wielen nog geruime tijd na het loslaten van het rempedaal bleven aanlopen. Mijn conclusie was dat er in het systeem, nadat het rempedaal was losgelaten, remdruk aanwezig bleef. Een druk die pas na enige tijd, denk aan een kwartier, wegzakte.
De remdruk in een remsysteem zakt normaliter doordat de primaire zuiger in de hoofdremcilinder, wanneer hij terug gaat naar zijn uitgangspositie, het zogenaamde compensatiegaatje vrijgeeft.
De oorzaak was duidelijk: de primaire zuiger gaf het compensatiegaatje maar aarzelend vrij. Dat betekende dat:
- òf de zuiger niet ver genoeg en/of te langzaam naar achteren ging,
- dat zou goed mogelijk zijn doordat ik het voetventiel had verwijderd, waarmee de veer net te kort zou kunnen zijn om de primaire zuiger steeds helemaal terug te duwen;
- òf de zuiger was onder invloed van de DOT 5 opgezwollen, waardoor hij het compensatiegaatje net wel/net niet vrij gaf.
Ik besloot om op zeker te gaan, maar overstappen op DOT 4.1 of zo, dat zat er niet in. Het volledig verwijderen van de DOT 5 behoort voor zover ik het weet niet tot de mogelijkheden. Maar ik zou in elk geval:
- twee dikke koperen ringen, samen net zo dik al het voetventiel, onder in de hoofdremcilinder leggen
- en ik zou nieuwe zuigertjes monteren.
In ons onvolprezen magazijn vond ik twee nieuwe zuigertjes. De primaire zuiger was zelfs een originele van Panhard (Lockheed France dus), kortom een van de NOS (New Old Stock) kwaliteit.
Thuis gekomen de hoofdremcilinder weer uit de auto gehaald en gedemonteerd, dat leverde het onderstaande beeld op.
Het primaire én het secundaire zuigertje waren, zowel aan de bovenkant als de onderkant, in prima conditie en zeker niet opgezwollen. Ze behoefden niet vervangen te worden, maar ik had nu eenmaal net nieuwe zuigertjes gehaald, waarvan er één, de primaire een echte originele was zoals Panhard die vroeger monteerde. Ik verving de niet aangetaste zuigertjes daarom toch door die pas gekochte zuigertjes. Verder was het mij duidelijk dat alleen het weglaten van het voetventiel en daarmee de (te korte) lengte van de veer, het oorspronkelijke probleem kon hebben veroorzaakt. Met de twee koperen ringen zou ook dat opgelost moeten zijn.
Dus alles gemonteerd, ontlucht en rijden. Het was een opluchting, de remmen functioneerden prima en bleven niet meer slepen.
Totdat….. na weer een half jaar rijden het rempedaal wat sponzig aan ging voelen en dat werd steeds erger. Net zo lang totdat ik merkte dat als ik wat langer remde, mijn voet het rempedaal steeds verder naar beneden trapte. Als ik dat bij stilstand deed eindigde het pedaal op de bodem. Direct na het loslaten van het pedaal was de rem dan weer sponzig maar wel bruikbaar.
Het was mij duidelijk, de oorzaak moest een lekkage langs of door de primaire zuiger zijn, de remvloeistof die de zuiger passeert komt dan, als de secundaire zuiger nog intact is, gewoon terug in het reservoir en het klopte dus dat ik geen remvloeistof kwijt raakte.
Het was tijd om de hoofdremcilinder maar weer eens uit te bouwen en te demonteren. Al direct na het noodzakelijke los nemen van de remleidingen was het duidelijk dat er echt iets aan de hand was. De in een bakje gelekte remvloeistof zag er zo uit.
Zwaar vervuild dus. Na demontage werd duidelijk wat er aan de hand was. De originele (NOS) Lockheed zuiger was aan het uiteenvallen, met name aan de bovenzijde. De secundaire zuiger (modern fabricaat) mankeerde niets.
Ook in de hoofdremcilinder trof ik veel vervuiling aan zie hieronder..
Gezien de plek waar de vervuiling vandaan kwam neem ik aan (hoop ik) dat de meeste vervuiling achter de primaire zuiger is gebleven en dat daardoor de remleidingen, ook omdat het vloeistoftransport daar gering is, nog schoon genoeg zijn.
Na het schoonmaken van de hoofdremcilinder heb ik snel nieuwe zuigertjes gekocht van de soort ‘modern spul’ (gewoon bij een remmenspecialist). Ik heb ze gemonteerd en voorlopig rijdt én remt de 24BT weer voorbeeldig.
Blijft de vraag: Was het nu gewoon een te oud zuigertje (verteerd rubber) of is dat materiaal van vroeger niet tegen DOT 5 bestand? Ik zal het nooit weten, maar zeker is geen van de modern geproduceerde zuigertjes het in combinatie met de DOT 5 heeft laten afweten.
Voortaan is mijn devies:
Originele onderdelen? In elk geval niet als het om rubber gaat!
Kr. Voorschoten 09/11/2018
Mijn Panhard PL17B had toen ik haar kocht, een jaar of 15 stil gestaan. De vorige eigenaar had haar rijdend weggezet.
igerpen aan beide zijden, tussen de 
drijfstang en de zuiger geheel doorgeslepen. Toen konden we de zuiger eraf nemen en het restant van de pen uit de drijfstang persen.
